Wybitni Francuzi [3] - Maurice de Talleyrand

           Charles - Maurice de Talleyrand - Perigord [1754 - 1838], Książe Benewentu, biskup [do czasu, choć zarazem zwolennik desekularyzacji dóbr kościelnych na cele państwa], wielokrotny Minister Spraw Zagranicznych Francji [okres Dyrektoriatu, Napoleona], przyczynił się jednocześnie do upadku Pierwszego Cesarstwa, jak i Restauracji Burbonów; w końcu nader skutecznie bronił interesów Francji, na Kongresie Wiedeńskim [1815].

Dla jednych bohater, który uratował pozycję międzynarodową Francji po upadku Napoleona, dla drugich symbol koniunkturalizmu, skrajnego pragmatyzmu i prywaty w życiu publicznym.

(Zainteresowanym szerzej ta postacią, polecam lekturę biografii Talleyrand'a: Orieux J.; [1989]; Talleyrand.; Wyd. PIW. Warszawa.)

            W wyborze jego rozlicznych sentencji i powiedzeń, za najciekawsze uważam:

              1. Jest oręż straszniejszy niż oszczerstwo: to prawda

              2. Nie mówcie o sobie nigdy źle; Wasi przyjaciele powiedzą o Was zawsze wystarczająco wiele

              3. Nigdy nie jesteś równie odległy od celu, jak wtedy, gdy sam nie wiesz dokąd zmierzasz

             4. Nie czynię sobie bynajmniej zarzutów z faktu, że służyłem wszystkim reżimom począwszy od Dyrektoriatu aż do chwili kiedy kreślę te słowa, ponieważ postanowiłem służyć Francji, a nie jej reżimom.

            5. Aby uniknąć kontrowersji ostatni cytat - za w/w autorem biografii Talleyrand' a przytoczę wiernie, w szerszym kontekście:

"[...] Trzeba nakłonić Cesarza - mówił - żeby porzucił myśl o Polsce. Z tymi ludźmi nie da się nic zrobić. Z Polakami organizuje się wyłącznie bałagan [...]" cyt. wyd.; s. 419.

W przypadku ostatniej sentencji, wyłącznie Państwu - czytelnikom mojego bloga pozostawiam osąd, czy to prawda i proroctwo oparte na daleko idącym realiźmie, oraz umiejętności wnikliwej obserwacji, obraza i zniewaga zasługująca na emocjonalną odpowiedź, czy wreszcie nie odpowiadająca rzeczywistości ocena naszego charakteru narodowego, na którą - wobec powszechnej świadomości jej kłamliwego charakteru - nie warto w ogóle reagować.

Jest wszakże faktem bezspornym, niezależnie od upływu czasu, że Talleyrand pozostaje jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci francuskiej i europejskiej polityki, synonimem nad wyraz skutecznego polityka w realizacji celów strategicznych państwa w polityce zagranicznej, wszelkimi dostępnymi środkami.