Charles Louis de Secondat de Montesquieu [1689 - 1755], to czołowa postać francuskiego Oświecenia. Filozof, prawnik, pisarz, twórca koncepcji trójpodziału władzy [władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza], którą zawarł w swojej najsłynniejszej pracy "O duchu praw" ["De l'esprit des lois"], wydanej w 1748 roku.
Z jego rozlicznych wypowiedzi rekomenduję następujące:
1. Najbardziej potrzebują daniny państwa pogrążające się w słabości; prowadzi to do zwiększania obciążeń, choć coraz trudniej im sprostać.
2. Niegdyś mienie prywatnych ludzi stanowiło skarb publiczny; obecnie skarb publiczny staje się dziedzictwem prywatnych.
3. Kto chce rządzić ludźmi, nie powinien ich gnać przed sobą, lecz sprawić, by podążali za nim.
4. Lepsze jest śmiertelnym wrogiem dobrego.
5. Ambicja książąt nie jest nigdy tak niebezpieczna, jak nikczemność doradców.
6. Kto wychwala złego księcia, sam okrywa się niesławą wszystkich niegodziwości, którym w ten sposób przytakuje.
7. Francuzi nie mówią prawie nigdy o swoich żonach: lękają się, aby się im nie zdarzyło rozprawiać o nich wobec ludzi, którzy znają je lepiej od nich.
8. To zdumiewające, że bogactwo ludzi Kościoła wzięło swój początek od zasady ubóstwa.
9. Jakżeż niszczycielski był fanatyzm chrześcijaństwa i islamu. Tylko piórem umoczonym we krwi lub łzach, można opisać jego przerażające skutki.
10. Co jest prawdą dziś, okazuje się fałszem jutro.
11. Człowieka prostego, który umie mówić tylko prawdę, uważa się za mąciciela powszechnego spokoju.
12. Cóż to znaczy: wyznawać umiarkowane zasady ! Uchodzę we Francji za zbyt mało, a w Anglii za nadmiernie religijnego.
Cytaty za: Gluck L.; [1987] de Montesquieu. Myśli. Wyd. PIW. Warszawa.
Minęło już tyle wieków, a powiedzenia i oceny Monteskiusza brzmią jakoś dziwnie współcześnie i aktualnie!!!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz